Dit voorbeeld, afkomstig uit een interview over zingeving met een medisch specialist, laat zien dat aandacht hebben voor wat de patiënt in het bijzonder bezig houdt, meer inhoudt dan louter een empathische zorgprofessional zijn. Niet alleen waarderen patiënten echte interesse in wie ze zijn en hoe zij hun leven (willen) leiden, het kan zinvolle informatie opleveren die invloed heeft op de behandeling of zorgverlening die we willen inzetten. Of juist niet.
Om na te gaan in hoeverre medisch oncologen signalen oppikken en aandacht voor wat een patiënt bezig houdt in hun zorg integreren, observeerden en analyseerden we consulten van artsen met patiënten met uitgezaaide kanker. Dit onderzoek maakte deel uit van het promotieonderzoek van Jacqueline van Meurs voor haar proefschrift ‘Spirituality in healthcare - Identifying, exploring and integrating into care provision what matters most to a patient with advanced illness’.
We zagen dat in bijna alle consulten patiënten iets inbrachten wat hen persoonlijk bezig hield. Dat gebeurde nagenoeg steeds impliciet, met een opmerking als: ‘Deze week heb ik mijn buurman begraven. Ook kanker met uitzaaiingen. Dat hakt er wel in’. We zagen ook dat veel oncologen als reactie met extra medische informatie kwamen. Of dat ze de gedeelde informatie over de ziekte van de patiënt positiever gingen verwoorden dan voorheen. ‘Maar u hoeft toch alleen een pilletje te slikken?’.
In beide gevallen staakte de patiënt zijn of haar verhaal. Alleen wanneer de oncoloog interesse toonde, of met een stilte ruimte gaf aan de patiënt, deelde de patiënt het verhaal achter de opmerking; een verhaal over angst, verdriet, zorgen, wensen en waarden. Ook constateerden we: de consulten waarin patiënten zich uitgenodigd voelden hun verhaal te delen, duurden niet langer dan de consulten waarin dat niet zo was.
Vanuit de kennis die we met dergelijke observaties en interviews hebben verkregen, geven en evalueren we nu allerlei trainingen voor zorgprofessionals. We leren teams van zorgverleners om te signaleren dat er iets speelt bij de patiënt dat verder gaat dan de fysieke problemen, hoe ze dit kunnen verkennen en ook hoe ze dit vervolgens kunnen overdragen en documenteren, zodat het geïntegreerd kan worden in de zorgplanning.
Er is meer SVP nodig! Signaleren en Verkennen van zingevingsvragen en dit Proactief integreren in de zorgplanning. Er zijn voorbeelden te over die laten zien hoe belangrijk dit is in het dagelijks contact met patiënten en cliënten en wat het kan opleveren voor passende zorg. Zonder dat het extra tijd kost.
𝘠𝘷𝘰𝘯𝘯𝘦 𝘌𝘯𝘨𝘦𝘭𝘴 𝘦𝘯 𝘑𝘢𝘤𝘲𝘶𝘦𝘭𝘪𝘯𝘦 𝘷𝘢𝘯 𝘔𝘦𝘶𝘳𝘴
𝗬𝘃𝗼𝗻𝗻𝗲 𝗘𝗻𝗴𝗲𝗹𝘀 is van oorsprong verloskundige in de eerste, tweede en derde lijn. Na een studie gezondheidswetenschappen en haar promotie op de organisatie van de huisartsenpraktijk in Nederland en in Europa in 2005, stond ze als seniorenonderzoeker aan de wieg van het expertisecentrum palliatieve zorg van het Radboudumc, samen met Kris Vissers. Sinds 2019 is ze hoogleraar zingeving in de gezondheidszorg, waarbinnen ze zich richt op betekenisvolle communicatie tussen zorgprofessional en patiënt.
𝗝𝗮𝗰𝗾𝘂𝗲𝗹𝗶𝗻𝗲 𝘃𝗮𝗻 𝗠𝗲𝘂𝗿𝘀 is geestelijk verzorger en consulent spirituele zorg in het Radboudumc. In die laatste functie neemt ze deel aan het MDO, waarbij ze de andere zorgprofessionals stimuleert en - waar nodig - coacht in het aandacht hebben voor wat de patiënt in het bijzonder bezig houdt. Ze is op 11 januari 2024 gepromoveerd op het signaleren en verkennen van zingevingsvragen door zorgprofessionals. Yvonne Engels was daarbij een van haar haar promotoren. Voor een van haar artikelen kreeg Jacqueline in februari 2024 de Jaarprijs Onderzoek voor het 12de Amsterdam Symposium Palliatieve Zorg.
Yvonne en Jacqueline houden 16 april samen een plenaire lezing over SVP, Signaleren en Verkennen van zingevingsvragen en dit Proactief integreren in de zorgplanning. Aan de hand van casuïstiek, uitkomsten van onderzoek en persoonlijke ervaringen laten Yvonne en Jacqueline zien hoe belangrijk het is om zingevingsvragen te signaleren en te verkennen in het dagelijkse contact met patiënten.
𝗔𝗰𝗰𝗿𝗲𝗱𝗶𝘁𝗮𝘁𝗶𝗲
Voor het symposium is accreditatie aangevraagd bij KNMG-GAIA (ABAN), V&VN, V&VN Verpleegkundig Specialisten, SKGV en NVvPO.
𝗠𝗲𝗹𝗱 𝗷𝗲 𝗮𝗮𝗻
Ga voor meer informatie over het symposium, alle sprekers en aanmelden naar: https://bit.ly/3NB6FiK
Let op: de 𝘦𝘢𝘳𝘭𝘺 𝘣𝘪𝘳𝘥 𝘬𝘰𝘳𝘵𝘪𝘯𝘨 van € 25,00 is verlengd tot maandag 26 februari 12.00 uur.
𝗖𝗼𝗹𝘂𝗺𝗻 𝗬𝘃𝗼𝗻𝗻𝗲 𝗘𝗻𝗴𝗲𝗹𝘀 𝗲𝗻 𝗝𝗮𝗰𝗾𝘂𝗲𝗹𝗶𝗻𝗲 𝘃𝗮𝗻 𝗠𝗲𝘂𝗿𝘀:
𝗧𝗜𝗝𝗗 𝗡𝗘𝗠𝗘𝗡 𝗩𝗢𝗢𝗥 𝗛𝗘𝗧 𝗩𝗘𝗥𝗛𝗔𝗔𝗟 𝗔𝗖𝗛𝗧𝗘𝗥 𝗛𝗘𝗧 𝗩𝗘𝗥𝗛𝗔𝗔𝗟 𝗞𝗢𝗦𝗧 𝗚𝗘𝗘𝗡 𝗧𝗜𝗝𝗗
(Over passende zorg die verder gaat dan aandacht voor het fysieke)
𝘌𝘦𝘯 𝘤𝘩𝘪𝘳𝘶𝘳𝘨 𝘪𝘯 𝘰𝘱𝘭𝘦𝘪𝘥𝘪𝘯𝘨 𝘩𝘦𝘦𝘧𝘵 𝘦𝘦𝘯 𝘨𝘦𝘴𝘱𝘳𝘦𝘬 𝘮𝘦𝘵 𝘦𝘦𝘯 𝘰𝘶𝘥𝘦𝘳𝘦 𝘥𝘢𝘮𝘦. 𝘡𝘦 𝘪𝘴 𝘳𝘦𝘤𝘦𝘯𝘵 𝘸𝘦𝘥𝘶𝘸𝘦 𝘨𝘦𝘸𝘰𝘳𝘥𝘦𝘯. 𝘡𝘦 𝘩𝘦𝘦𝘧𝘵 𝘦𝘦𝘯 𝘮𝘦𝘭𝘢𝘯𝘰𝘰𝘮 𝘮𝘦𝘵 𝘶𝘪𝘵𝘻𝘢𝘢𝘪𝘪𝘯𝘨𝘦𝘯 𝘦𝘯 𝘩𝘪𝘦𝘳𝘷𝘰𝘰𝘳 𝘸𝘰𝘳𝘥𝘵 𝘦𝘦𝘯 𝘪𝘯𝘨𝘳𝘪𝘫𝘱𝘦𝘯𝘥𝘦, 𝘭𝘦𝘷𝘦𝘯𝘴𝘷𝘦𝘳𝘭𝘦𝘯𝘨𝘦𝘯𝘥𝘦 𝘰𝘱𝘦𝘳𝘢𝘵𝘪𝘦 𝘪𝘯 𝘥𝘦 𝘭𝘪𝘦𝘴 𝘷𝘰𝘰𝘳𝘨𝘦𝘴𝘵𝘦𝘭𝘥. 𝘞𝘢𝘯𝘯𝘦𝘦𝘳 𝘥𝘦 𝘢𝘳𝘵𝘴 𝘥𝘦 𝘤𝘰𝘯𝘴𝘦𝘲𝘶𝘦𝘯𝘵𝘪𝘦𝘴 𝘷𝘢𝘯 𝘥𝘦 𝘰𝘱𝘦𝘳𝘢𝘵𝘪𝘦 𝘢𝘢𝘯 𝘩𝘢𝘢𝘳 𝘶𝘪𝘵𝘭𝘦𝘨𝘵, 𝘴𝘵𝘦𝘳𝘬 𝘷𝘦𝘳𝘮𝘪𝘯𝘥𝘦𝘳𝘥𝘦 𝘪𝘮𝘮𝘰𝘣𝘪𝘭𝘪𝘵𝘦𝘪𝘵, 𝘸𝘰𝘳𝘥𝘵 𝘥𝘶𝘪𝘥𝘦𝘭𝘪𝘫𝘬 𝘥𝘢𝘵 𝘥𝘦 𝘱𝘢𝘵𝘪ë𝘯𝘵 𝘮𝘢𝘢𝘳 𝘦𝘦𝘯 𝘬𝘭𝘦𝘪𝘯 𝘴𝘰𝘤𝘪𝘢𝘢𝘭 𝘯𝘦𝘵𝘸𝘦𝘳𝘬 𝘩𝘦𝘦𝘧𝘵. 𝘡𝘦 𝘣𝘦𝘭𝘦𝘦𝘧𝘵 𝘦𝘪𝘨𝘦𝘯𝘭𝘪𝘫𝘬 𝘷𝘰𝘰𝘳𝘢𝘭 𝘯𝘰𝘨 𝘷𝘳𝘦𝘶𝘨𝘥𝘦 𝘢𝘢𝘯 𝘩𝘢𝘢𝘳 𝘩𝘰𝘯𝘥𝘫𝘦, 𝘥𝘢𝘵 𝘻𝘦 𝘦𝘭𝘬𝘦 𝘥𝘢𝘨 𝘮𝘦𝘵 𝘱𝘭𝘦𝘻𝘪𝘦𝘳 𝘶𝘪𝘵𝘭𝘢𝘢𝘵. 𝘋𝘪𝘵 𝘻𝘢𝘭 𝘯𝘢 𝘥𝘦 𝘰𝘱𝘦𝘳𝘢𝘵𝘪𝘦 𝘷𝘦𝘦𝘭 𝘭𝘢𝘴𝘵𝘪𝘨𝘦𝘳 𝘦𝘯 𝘸𝘦𝘭𝘭𝘪𝘤𝘩𝘵 𝘰𝘯𝘮𝘰𝘨𝘦𝘭𝘪𝘫𝘬 𝘸𝘰𝘳𝘥𝘦𝘯. 𝘕𝘢 𝘥𝘪𝘷𝘦𝘳𝘴𝘦 𝘰𝘱𝘵𝘪𝘦𝘴 𝘣𝘦𝘴𝘱𝘳𝘰𝘬𝘦𝘯 𝘵𝘦 𝘩𝘦𝘣𝘣𝘦𝘯 𝘻𝘪𝘫𝘯 𝘻𝘦 𝘩𝘦𝘵 𝘦𝘳 𝘴𝘢𝘮𝘦𝘯 𝘰𝘷𝘦𝘳 𝘦𝘦𝘯𝘴 𝘥𝘢𝘵 𝘦𝘦𝘯 𝘮𝘪𝘯𝘥𝘦𝘳 𝘪𝘯𝘨𝘳𝘪𝘫𝘱𝘦𝘯𝘥𝘦 𝘣𝘦𝘩𝘢𝘯𝘥𝘦𝘭𝘪𝘯𝘨 𝘣𝘦𝘵𝘦𝘳 𝘣𝘪𝘫 𝘩𝘢𝘢𝘳 𝘱𝘢𝘴𝘵.
Dit voorbeeld, afkomstig uit een interview over zingeving met een medisch specialist, laat zien dat aandacht hebben voor wat de patiënt in het bijzonder bezig houdt, meer inhoudt dan louter een empathische zorgprofessional zijn. Niet alleen waarderen patiënten echte interesse in wie ze zijn en hoe zij hun leven (willen) leiden, het kan zinvolle informatie opleveren die invloed heeft op de behandeling of zorgverlening die we willen inzetten. Of juist niet.
Om na te gaan in hoeverre medisch oncologen signalen oppikken en aandacht voor wat een patiënt bezig houdt in hun zorg integreren, observeerden en analyseerden we consulten van artsen met patiënten met uitgezaaide kanker. Dit onderzoek maakte deel uit van het promotieonderzoek van Jacqueline van Meurs voor haar proefschrift ‘Spirituality in healthcare - Identifying, exploring and integrating into care provision what matters most to a patient with advanced illness’.
We zagen dat in bijna alle consulten patiënten iets inbrachten wat hen persoonlijk bezig hield. Dat gebeurde nagenoeg steeds impliciet, met een opmerking als: ‘Deze week heb ik mijn buurman begraven. Ook kanker met uitzaaiingen. Dat hakt er wel in’. We zagen ook dat veel oncologen als reactie met extra medische informatie kwamen. Of dat ze de gedeelde informatie over de ziekte van de patiënt positiever gingen verwoorden dan voorheen. ‘Maar u hoeft toch alleen een pilletje te slikken?’.
In beide gevallen staakte de patiënt zijn of haar verhaal. Alleen wanneer de oncoloog interesse toonde, of met een stilte ruimte gaf aan de patiënt, deelde de patiënt het verhaal achter de opmerking; een verhaal over angst, verdriet, zorgen, wensen en waarden. Ook constateerden we: de consulten waarin patiënten zich uitgenodigd voelden hun verhaal te delen, duurden niet langer dan de consulten waarin dat niet zo was.
Vanuit de kennis die we met dergelijke observaties en interviews hebben verkregen, geven en evalueren we nu allerlei trainingen voor zorgprofessionals. We leren teams van zorgverleners om te signaleren dat er iets speelt bij de patiënt dat verder gaat dan de fysieke problemen, hoe ze dit kunnen verkennen en ook hoe ze dit vervolgens kunnen overdragen en documenteren, zodat het geïntegreerd kan worden in de zorgplanning.
Er is meer SVP nodig! Signaleren en Verkennen van zingevingsvragen en dit Proactief integreren in de zorgplanning. Er zijn voorbeelden te over die laten zien hoe belangrijk dit is in het dagelijks contact met patiënten en cliënten en wat het kan opleveren voor passende zorg. Zonder dat het extra tijd kost.
𝘠𝘷𝘰𝘯𝘯𝘦 𝘌𝘯𝘨𝘦𝘭𝘴 𝘦𝘯 𝘑𝘢𝘤𝘲𝘶𝘦𝘭𝘪𝘯𝘦 𝘷𝘢𝘯 𝘔𝘦𝘶𝘳𝘴
𝗬𝘃𝗼𝗻𝗻𝗲 𝗘𝗻𝗴𝗲𝗹𝘀 is van oorsprong verloskundige in de eerste, tweede en derde lijn. Na een studie gezondheidswetenschappen en haar promotie op de organisatie van de huisartsenpraktijk in Nederland en in Europa in 2005, stond ze als seniorenonderzoeker aan de wieg van het expertisecentrum palliatieve zorg van het Radboudumc, samen met Kris Vissers. Sinds 2019 is ze hoogleraar zingeving in de gezondheidszorg, waarbinnen ze zich richt op betekenisvolle communicatie tussen zorgprofessional en patiënt.
𝗝𝗮𝗰𝗾𝘂𝗲𝗹𝗶𝗻𝗲 𝘃𝗮𝗻 𝗠𝗲𝘂𝗿𝘀 is geestelijk verzorger en consulent spirituele zorg in het Radboudumc. In die laatste functie neemt ze deel aan het MDO, waarbij ze de andere zorgprofessionals stimuleert en - waar nodig - coacht in het aandacht hebben voor wat de patiënt in het bijzonder bezig houdt. Ze is op 11 januari 2024 gepromoveerd op het signaleren en verkennen van zingevingsvragen door zorgprofessionals. Yvonne Engels was daarbij een van haar haar promotoren. Voor een van haar artikelen kreeg Jacqueline in februari 2024 de Jaarprijs Onderzoek voor het 12de Amsterdam Symposium Palliatieve Zorg.
Yvonne en Jacqueline houden 16 april samen een plenaire lezing over SVP, Signaleren en Verkennen van zingevingsvragen en dit Proactief integreren in de zorgplanning. Aan de hand van casuïstiek, uitkomsten van onderzoek en persoonlijke ervaringen laten Yvonne en Jacqueline zien hoe belangrijk het is om zingevingsvragen te signaleren en te verkennen in het dagelijkse contact met patiënten.
𝗔𝗰𝗰𝗿𝗲𝗱𝗶𝘁𝗮𝘁𝗶𝗲
Voor het symposium is accreditatie aangevraagd bij KNMG-GAIA (ABAN), V&VN, V&VN Verpleegkundig Specialisten, SKGV en NVvPO.
𝗠𝗲𝗹𝗱 𝗷𝗲 𝗮𝗮𝗻
Ga voor meer informatie over het symposium, alle sprekers en aanmelden naar: https://bit.ly/3NB6FiK
Let op: de 𝘦𝘢𝘳𝘭𝘺 𝘣𝘪𝘳𝘥 𝘬𝘰𝘳𝘵𝘪𝘯𝘨 van € 25,00 is verlengd tot maandag 26 februari 12.00 uur.