𝗗𝗘 𝗕𝗘𝗟𝗘𝗘𝗙𝗗𝗛𝗘𝗜𝗗 𝗢𝗠 𝗧𝗘 𝗭𝗪𝗜𝗝𝗚𝗘𝗡
(Over geloof, hoop en genezing bij palliatieve zorg voor moslimpatiënten)
Medische professionals worden vaak geleerd om open en eerlijk te zijn naar hun patiënten, met als doel goede en passende zorg te kunnen leveren. Dit houdt ook in dat de boodschap ‘U bent ongeneeslijk ziek, u gaat dood’, vaak direct op tafel wordt gelegd. Om vervolgens een gesprek aan te kunnen gaan over prognoses, palliatieve zorg, manieren om het lijden te verzachten en uiteindelijk over waardig sterven. Maar sluit dit ook aan op de wensen en waarden van moslimpatiënten? Wat is voor hen ‘passende zorg’ en ‘waardig sterven’?
Directheid over de prognose van palliatieve moslimpatiënten wordt over het algemeen niet gewaardeerd. Vanuit islamitisch perspectief geloven velen dat het tijdstip van overlijden door God wordt bepaald en niet door een arts. Het expliciet benoemen van de dood kan beledigend en confronterend zijn, zowel voor de patiënt als diens familie. In slechtnieuwsgesprekken willen moslimfamilies kunnen vasthouden aan geloof, hoop en genezing. Hoop op genezing, tot de laatste adem.
Wie met een westerse blik naar het lijden kijkt, ziet de behoefte om dit te verzachten. Er zijn immers middelen zoals morfine of palliatieve sedatie, die hiervoor ingezet kunnen worden. ‘Onnodig lijden kunnen we voorkomen’, verzekeren we de patiënt en diens naasten. Palliatieve zorg wordt daarmee erg wit ingevuld. Voor moslims kan er waarde zitten aan lijden. Dit voorkomen of verzachten gaat soms tegen de overtuiging in dat lijden erbij hoort en dat vanuit het lijden de dood een overgang is naar een andere wereld. Sterven is niet het einde en het hele proces heeft zijn tijd nodig. ‘Zolang mijn geliefde nog leeft, is de zorg nodig’, is het uitgangspunt. Termen als ‘onnodige zorg’ of ‘de stekker eruit trekken’, kunnen als zeer beledigend ervaren worden.
Dit vraagt om een ander gesprek in de spreekkamer, naast het bed of in de familiekamer. Veel meer dan in de westerse cultuur, waar het individu en eigen regie voorop staan, zijn moslims onderdeel van een ‘wij-cultuur’. De rol van de familie is erg belangrijk, ook in de laatste levensfase. Wie wil praten over passende zorg en over palliatieve zorg en ondersteuning voor een moslimpatiënt, zoekt al bij de opname van de patiënt contact met de centrale contactpersoon van de familie, de gespreksleider, en gaat met hem in gesprek over wat wenselijk en mogelijk is. Daarmee respecteer je ‘het recht om niet te weten’ bij de patiënt en kun je dit ook integreren in de zorg. De familie is intermediair tussen de zorg en de patiënt. Zij geven, ook met non-verbale signalen, naar de palliatieve patiënt aan dat het einde van het leven nadert, het begin van een nieuw hoofdstuk, het hiernamaals.
Het vraagt culturele sensitiviteit en communicatie op maat, om de ervaring voor moslimpatiënten en hun families waardig te laten verlopen. Het vraagt moed en zelfkennis om daarbij de eigen waarden soms even opzij te zetten en de beleefdheid om soms even te zwijgen.
𝘚𝘢ï𝘥𝘢 𝘈𝘰𝘶𝘭𝘢𝘥 𝘉𝘢𝘬𝘵𝘪𝘵 𝘦𝘯 𝘖𝘯𝘶𝘳 𝘒𝘦𝘯ç
𝗦𝘆𝗺𝗽𝗼𝘀𝗶𝘂𝗺 ‘𝗭𝗶𝗻𝗴𝗲𝘃𝗶𝗻𝗴 𝗶𝗻 𝗱𝗲 𝘀𝗽𝗿𝗲𝗲𝗸𝗸𝗮𝗺𝗲𝗿 | 𝗗𝗶𝘃𝗲𝗿𝘀𝗶𝘁𝗲𝗶𝘁 𝗶𝗻 𝘃𝗲𝗿𝗯𝗶𝗻𝗱𝗶𝗻𝗴
Saïda en Onur verzorgen 16 april samen een workshop over cultuursensitieve palliatieve zorg voor moslimpatiënten tijdens het symposium ‘Zingeving in de spreekkamer | Diversiteit in verbinding’, van de Agora werkgroep Ethiek en spirituele zorg. Onder de titel ‘Waarden en woorden: hoe communiceer je makkelijker met patiënten met een Islamitische achtergrond?’ gaan ze in op cultuurverschillen en laten ze zien hoe zorgvuldig gebruik (of vermijden) van bepaalde woorden kan helpen een hechtere band op te bouwen met de patiënt en diens familie.
𝗔𝗰𝗰𝗿𝗲𝗱𝗶𝘁𝗮𝘁𝗶𝗲
Voor het symposium is accreditatie aangevraagd bij KNMG-GAIA (ABAN), V&VN, V&VN Verpleegkundig Specialisten, SKGV en NVvPO.
𝗠𝗲𝗹𝗱 𝗷𝗲 𝗮𝗮𝗻
Ga voor meer informatie over het symposium, alle sprekers en aanmelden naar: https://bit.ly/3NB6FiK
Let op: de 𝘦𝘢𝘳𝘭𝘺 𝘣𝘪𝘳𝘥 𝘬𝘰𝘳𝘵𝘪𝘯𝘨 van € 25,00 is verlengd tot maandag 26 februari 12.00 uur.
𝗖𝗼𝗹𝘂𝗺𝗻 : 𝗦𝗮ï𝗱𝗮 𝗔𝗼𝘂𝗹𝗮𝗱 𝗕𝗮𝗸𝘁𝗶𝘁 𝗲𝗻 𝗢𝗻𝘂𝗿 𝗞𝗲𝗻ç:
𝗗𝗘 𝗕𝗘𝗟𝗘𝗘𝗙𝗗𝗛𝗘𝗜𝗗 𝗢𝗠 𝗧𝗘 𝗭𝗪𝗜𝗝𝗚𝗘𝗡
(Over geloof, hoop en genezing bij palliatieve zorg voor moslimpatiënten)
Medische professionals worden vaak geleerd om open en eerlijk te zijn naar hun patiënten, met als doel goede en passende zorg te kunnen leveren. Dit houdt ook in dat de boodschap ‘U bent ongeneeslijk ziek, u gaat dood’, vaak direct op tafel wordt gelegd. Om vervolgens een gesprek aan te kunnen gaan over prognoses, palliatieve zorg, manieren om het lijden te verzachten en uiteindelijk over waardig sterven. Maar sluit dit ook aan op de wensen en waarden van moslimpatiënten? Wat is voor hen ‘passende zorg’ en ‘waardig sterven’?
Directheid over de prognose van palliatieve moslimpatiënten wordt over het algemeen niet gewaardeerd. Vanuit islamitisch perspectief geloven velen dat het tijdstip van overlijden door God wordt bepaald en niet door een arts. Het expliciet benoemen van de dood kan beledigend en confronterend zijn, zowel voor de patiënt als diens familie. In slechtnieuwsgesprekken willen moslimfamilies kunnen vasthouden aan geloof, hoop en genezing. Hoop op genezing, tot de laatste adem.
Wie met een westerse blik naar het lijden kijkt, ziet de behoefte om dit te verzachten. Er zijn immers middelen zoals morfine of palliatieve sedatie, die hiervoor ingezet kunnen worden. ‘Onnodig lijden kunnen we voorkomen’, verzekeren we de patiënt en diens naasten. Palliatieve zorg wordt daarmee erg wit ingevuld. Voor moslims kan er waarde zitten aan lijden. Dit voorkomen of verzachten gaat soms tegen de overtuiging in dat lijden erbij hoort en dat vanuit het lijden de dood een overgang is naar een andere wereld. Sterven is niet het einde en het hele proces heeft zijn tijd nodig. ‘Zolang mijn geliefde nog leeft, is de zorg nodig’, is het uitgangspunt. Termen als ‘onnodige zorg’ of ‘de stekker eruit trekken’, kunnen als zeer beledigend ervaren worden.
Dit vraagt om een ander gesprek in de spreekkamer, naast het bed of in de familiekamer. Veel meer dan in de westerse cultuur, waar het individu en eigen regie voorop staan, zijn moslims onderdeel van een ‘wij-cultuur’. De rol van de familie is erg belangrijk, ook in de laatste levensfase. Wie wil praten over passende zorg en over palliatieve zorg en ondersteuning voor een moslimpatiënt, zoekt al bij de opname van de patiënt contact met de centrale contactpersoon van de familie, de gespreksleider, en gaat met hem in gesprek over wat wenselijk en mogelijk is. Daarmee respecteer je ‘het recht om niet te weten’ bij de patiënt en kun je dit ook integreren in de zorg. De familie is intermediair tussen de zorg en de patiënt. Zij geven, ook met non-verbale signalen, naar de palliatieve patiënt aan dat het einde van het leven nadert, het begin van een nieuw hoofdstuk, het hiernamaals.
Het vraagt culturele sensitiviteit en communicatie op maat, om de ervaring voor moslimpatiënten en hun families waardig te laten verlopen. Het vraagt moed en zelfkennis om daarbij de eigen waarden soms even opzij te zetten en de beleefdheid om soms even te zwijgen.
𝘚𝘢ï𝘥𝘢 𝘈𝘰𝘶𝘭𝘢𝘥 𝘉𝘢𝘬𝘵𝘪𝘵 𝘦𝘯 𝘖𝘯𝘶𝘳 𝘒𝘦𝘯ç
𝙎𝙖ï𝙙𝙖 𝘼𝙤𝙪𝙡𝙖𝙙 𝘽𝙖𝙠𝙩𝙞𝙩 𝙞𝙨 𝙜𝙚𝙚𝙨𝙩𝙚𝙡𝙞𝙟𝙠 𝙫𝙚𝙧𝙯𝙤𝙧𝙜𝙚𝙧 𝙞𝙣 𝙝𝙚𝙩 𝙍𝙖𝙙𝙗𝙤𝙪𝙙 𝙐𝙈𝘾. 𝙕𝙚 𝙗𝙚𝙜𝙚𝙡𝙚𝙞𝙙𝙩 𝙚𝙣 𝙤𝙣𝙙𝙚𝙧𝙨𝙩𝙚𝙪𝙣𝙩 𝙥𝙖𝙩𝙞ë𝙣𝙩𝙚𝙣 𝙢𝙚𝙩 𝙚𝙚𝙣 𝙄𝙨𝙡𝙖𝙢𝙞𝙩𝙞𝙨𝙘𝙝𝙚 𝙖𝙘𝙝𝙩𝙚𝙧𝙜𝙧𝙤𝙣𝙙 𝙚𝙣 𝙝𝙪𝙣 𝙛𝙖𝙢𝙞𝙡𝙞𝙚. 𝙕𝙚 𝙞𝙨 𝙘𝙤ö𝙧𝙙𝙞𝙣𝙖𝙩𝙤𝙧 𝙫𝙖𝙣 𝙝𝙚𝙩 𝙡𝙖𝙣𝙙𝙚𝙡𝙞𝙟𝙠 𝙡𝙚𝙚𝙧𝙣𝙚𝙩𝙬𝙚𝙧𝙠 ‘𝙯𝙤𝙧𝙜 𝙫𝙤𝙤𝙧 𝙢𝙞𝙜𝙧𝙖𝙣𝙩𝙚𝙣’ 𝙞𝙣 𝙝𝙚𝙩 𝙠𝙖𝙙𝙚𝙧 𝙫𝙖𝙣 𝙙𝙚 𝙆𝙚𝙣𝙣𝙞𝙨𝙬𝙚𝙧𝙠𝙥𝙡𝙖𝙖𝙩𝙨 𝙂𝙚𝙚𝙨𝙩𝙚𝙡𝙞𝙟𝙠𝙚 𝙑𝙚𝙧𝙯𝙤𝙧𝙜𝙞𝙣𝙜.
𝙊𝙣𝙪𝙧 𝙆𝙚𝙣ç 𝙞𝙨 𝙘𝙤𝙨𝙢𝙚𝙩𝙞𝙨𝙘𝙝 𝙖𝙧𝙩𝙨. 𝙃𝙞𝙟 𝙞𝙨 𝙞𝙣 2022 𝙖𝙛𝙜𝙚𝙨𝙩𝙪𝙙𝙚𝙚𝙧𝙙 𝙖𝙡𝙨 𝙖𝙧𝙩𝙨. 𝙕𝙞𝙟𝙣 𝙤𝙣𝙙𝙚𝙧𝙯𝙤𝙚𝙠𝙨𝙨𝙩𝙖𝙜𝙚 𝙜𝙞𝙣𝙜 𝙤𝙫𝙚𝙧 𝙥𝙖𝙡𝙡𝙞𝙖𝙩𝙞𝙚𝙫𝙚 𝙯𝙤𝙧𝙜 𝙫𝙖𝙣 𝙥𝙖𝙩𝙞ë𝙣𝙩𝙚𝙣 𝙢𝙚𝙩 𝙚𝙚𝙣 𝙄𝙨𝙡𝙖𝙢𝙞𝙩𝙞𝙨𝙘𝙝𝙚 𝙖𝙘𝙝𝙩𝙚𝙧𝙜𝙧𝙤𝙣𝙙 𝙞𝙣 𝙉𝙚𝙙𝙚𝙧𝙡𝙖𝙣𝙙, 𝙬𝙖𝙩 𝙫𝙚𝙚𝙡 𝙞𝙣𝙩𝙚𝙧𝙚𝙨𝙨𝙚 𝙬𝙚𝙠𝙩𝙚 𝙤𝙣𝙙𝙚𝙧 𝙘𝙤𝙡𝙡𝙚𝙜𝙖’𝙨. 𝙃𝙚𝙩 𝙖𝙧𝙩𝙞𝙠𝙚𝙡 𝙬𝙤𝙧𝙙𝙩 𝙡𝙖𝙩𝙚𝙧 𝙙𝙞𝙩 𝙟𝙖𝙖𝙧 𝙙𝙤𝙤𝙧 𝙝𝙚𝙢 𝙚𝙣 𝙯𝙞𝙟𝙣 𝙗𝙚𝙜𝙚𝙡𝙚𝙞𝙙𝙨𝙩𝙚𝙧 𝙔𝙫𝙤𝙣𝙣𝙚 𝙀𝙣𝙜𝙚𝙡𝙨, 𝙜𝙚𝙥𝙪𝙗𝙡𝙞𝙘𝙚𝙚𝙧𝙙.
𝗦𝘆𝗺𝗽𝗼𝘀𝗶𝘂𝗺 ‘𝗭𝗶𝗻𝗴𝗲𝘃𝗶𝗻𝗴 𝗶𝗻 𝗱𝗲 𝘀𝗽𝗿𝗲𝗲𝗸𝗸𝗮𝗺𝗲𝗿 | 𝗗𝗶𝘃𝗲𝗿𝘀𝗶𝘁𝗲𝗶𝘁 𝗶𝗻 𝘃𝗲𝗿𝗯𝗶𝗻𝗱𝗶𝗻𝗴
Saïda en Onur verzorgen 16 april samen een workshop over cultuursensitieve palliatieve zorg voor moslimpatiënten tijdens het symposium ‘Zingeving in de spreekkamer | Diversiteit in verbinding’, van de Agora werkgroep Ethiek en spirituele zorg. Onder de titel ‘Waarden en woorden: hoe communiceer je makkelijker met patiënten met een Islamitische achtergrond?’ gaan ze in op cultuurverschillen en laten ze zien hoe zorgvuldig gebruik (of vermijden) van bepaalde woorden kan helpen een hechtere band op te bouwen met de patiënt en diens familie.
𝗔𝗰𝗰𝗿𝗲𝗱𝗶𝘁𝗮𝘁𝗶𝗲
Voor het symposium is accreditatie aangevraagd bij KNMG-GAIA (ABAN), V&VN, V&VN Verpleegkundig Specialisten, SKGV en NVvPO.
𝗠𝗲𝗹𝗱 𝗷𝗲 𝗮𝗮𝗻
Ga voor meer informatie over het symposium, alle sprekers en aanmelden naar: https://bit.ly/3NB6FiK
Let op: de 𝘦𝘢𝘳𝘭𝘺 𝘣𝘪𝘳𝘥 𝘬𝘰𝘳𝘵𝘪𝘯𝘨 van € 25,00 is verlengd tot maandag 26 februari 12.00 uur.